Screamin’ Jay Hawkins: De Oorspronkelijke Shockrocker

Screamin’ Jay Hawkins. Een Stem uit het Hiernamaals

Screamin’ Jay Hawkins was meer dan zomaar een zanger — hij was een natuurtalent dat de naoorlogse muziekwereld opschudde met een combinatie van bulderende operazang, wilde theatrale optredens en duister-komische teksten. Geboren als Jalacy Hawkins op 18 juli 1929 in Cleveland, Ohio, kreeg hij een klassieke opleiding in piano en zang, met de droom om operazanger te worden. Maar het lot — en zijn liefde voor het bizarre — leidde hem naar de opkomende wereld van rhythm-and-blues, waar hij de muziekperformance voorgoed zou veranderen.

Screamin’ Jay Hawkins. Van Bokser tot Bluesman

Voordat zijn muzikale carrière begon, was Hawkins een Golden Gloves-bokskampioen en diende hij in de Tweede Wereldoorlog. Zijn fysieke kracht en intensiteit zouden later zijn podiumpersoonlijkheid bepalen, maar het was zijn diepe baritonstem en dramatische flair die hem echt uniek maakten. In het begin werkte hij als pianist en zanger bij Tiny Grimes en andere R&B-acts, voordat hij als soloartiest doorbrak.

Screamin’ Jay Hawkins. “I Put a Spell on You” – Een Cultklassieker Ontstaat

In 1956 nam Hawkins zijn bekendste nummer op: “I Put a Spell on You.” Het nummer was oorspronkelijk bedoeld als een gewone ballad, maar tijdens een legendarische, met alcohol doordrenkte opnamesessie verloor Hawkins bewustzijn — en wat overbleef was een vreemde, huiveringwekkende en intense vocale uitvoering die zelfs hemzelf verbaasde.

Hoewel veel radiostations het nummer destijds verboden vanwege de rauwe zang en verontrustende sfeer, groeide het uit tot een cultklassieker. Het werd later gecoverd door honderden artiesten, waaronder Nina Simone, Creedence Clearwater Revival en Annie Lennox. Het nummer legde de basis voor een nieuw soort muzikale expressie: shockrock.

Screamin’ Jay Hawkins. Theatrale Waanzin: Kisten, Capes en Schedels

Hawkins’ liveshows waren legendarisch vanwege hun buitensporige theatrale elementen. Hij verscheen op het podium vanuit een doodskist, zwaaide met schedels (zoals zijn geliefde schedel op een stok genaamd Henry), droeg gescheurde capes en vampiermake-up — en creëerde een spektakel dat generaties artiesten zou beïnvloeden, van Alice Cooper en Arthur Brown tot Marilyn Manson en GWAR.

Sommige toeschouwers waren gechoqueerd, anderen gefascineerd. Hawkins had in feite het blauwdruk gemaakt voor theatrale rock en horror-geïnspireerde muziek, tientallen jaren voordat het mainstream werd.

Screamin’ Jay Hawkins. Muzikale Stijl en Repertoire

Hoewel Screamin’ Jay Hawkins vooral bekendstaat om zijn theatrale persona, was hij ook een veelzijdig muzikant. Zijn muziek combineerde elementen van blues, R&B, rock-’n-roll, vaudeville en zelfs operadrama. Hij kon gevoelige bluesnummers neuriën, oerkreten uitschreeuwen of in nep-angst huilen — vaak allemaal binnen één optreden.

Bekende nummers zijn onder andere:

• “I Put a Spell on You” (1956)
• “Little Demon”
• “Alligator Wine”
• “Constipation Blues” – een grotesk-komisch en controversieel lied dat uitgroeide tot een cultfavoriet
• “Frenzy” – een van zijn meest energieke en losgeslagen uitvoeringen

Carrièreproblemen en Heropleving

Ondanks zijn vroege succes had Hawkins moeite om blijvende erkenning te krijgen in de Verenigde Staten. Dit kwam door het raciale klimaat, de controversiële aard van zijn shows en zijn weigering om zijn stijl te verzachten. In Europa en Japan werd zijn excentriciteit echter wel omarmd, en daar vond hij meer consistente waardering.

In de jaren ’80 en ’90 kende hij een heropleving, mede dankzij het gebruik van zijn muziek in films zoals Stranger Than Paradise van Jim Jarmusch, en door covers van zijn nummers door artiesten uit verschillende genres. Hij werkte samen met punk- en garagerockmuzikanten, waaronder The Fuzztones en Mick Jones van The Clash.

Persoonlijk Leven en Wilde Erfenis

Hawkins was buiten het podium net zo extravagant als erop. Hij stond bekend om zijn bizarre persoonlijkheid en beweerde meer dan 50 kinderen te hebben verwekt — sommige schattingen suggereren zelfs meer dan 70. In 2001 werd er een website gelanceerd om zijn nazaten op te sporen.

Hij overleed op 12 februari 2000 in Neuilly-sur-Seine, Frankrijk, maar liet een erfenis achter die veel verder reikt dan zijn beperkte commerciële succes.

Erfenis: De Peetvader van Shockrock

Hawkins wordt vaak de godfather van de shockrock genoemd — een genre dat in zijn huidige vorm niet zou bestaan zonder zijn baanbrekende invloed. Artiesten zoals:

• Alice Cooper
• Screaming Lord Sutch
• Marilyn Manson
• Nick Cave
• Tom Waits

hebben allemaal inspiratie gehaald uit zijn samensmelting van horror, humor en muzikaal talent.

Ook vandaag blijft Hawkins een culticoon, gevierd om zijn weigering om zich aan te passen, zijn liefde voor het groteske en zijn innovatieve mengeling van performancekunst en muziek. Hij effende het pad voor artiesten om zonder excuses het theatrale, het duistere en het absurde te verkennen in hun muzikale expressie.

Slotgedachten

Screamin’ Jay Hawkins was niet zomaar een muzikant; hij was een levende performance, een spookverschijning in de rock-’n-roll, en een eenmans-spookhuis dat muziek gebruikte als een instrument van zowel humor als angst. Daarmee schreef hij een uniek hoofdstuk in de muziekgeschiedenis dat niemand ooit zal kunnen evenaren.