The Smiths: Melancholieke Pioniers van de Britse Indie Rock

The Smiths. Oprichting en Oorsprong

Opgericht: 1982
Herkomst: Manchester, Engeland

The Smiths. Leden:

• Morrissey – Zang, teksten
• Johnny Marr – Gitaar, songwriting
• Andy Rourke – Bas
• Mike Joyce – Drums

The Smiths ontstonden toen Morrissey (een teruggetrokken schrijver en muziekfanaat) Johnny Marr (een briljante jonge gitarist) ontmoette in Manchester. Hun contrasterende persoonlijkheden — Morrissey’s romantisch pessimisme en literaire teksten gecombineerd met Marr’s sprankelende, melodieuze gitaarspel — zorgden voor een unieke chemie.

De naam “The Smiths” werd gekozen als een reactie tegen extravagante bandnamen — eenvoudig, alledaags en pretentieloos.

The Smiths. Debuut en Onmiddellijke Impact: The Smiths (1984)

Uitgebracht in een tijd die werd gedomineerd door synthpop en gladde producties, vormde de gitaargerichte, emotioneel rauwe muziek van The Smiths een scherp contrast.

✦ The Smiths (1984)

• Gritty, poëtisch en vol verlangen
• Belangrijke nummers:
  • “This Charming Man” – Een dansbaar maar raadselachtig liefdeslied
  • “Hand in Glove” – Hun debuutsingle; uitdagend en teder
  • “What Difference Does It Make?” – Cynisch maar aanstekelijk

Hoewel geen enorm commercieel succes, wist het album een vervreemde jongerencultuur te vangen en markeerde het de komst van een nieuwe, grote kracht in de Britse muziek.

The Smiths. Stijging tot Cultheldenstatus: Hatful of Hollow en Meat Is Murder (1984–1985)

✦ Hatful of Hollow (1984)

• Een compilatie van BBC-sessies en singles, door veel fans beschouwd als essentieel
• Bevatte rauwere, soms betere versies van vroege nummers
• Inclusief: “Heaven Knows I’m Miserable Now”, “How Soon Is Now?” — een hypnotisch, met delay doordrenkt anthem van vervreemding

✦ Meat Is Murder (1985)

• Hun enige nummer 1-album in het VK
• Politieker en confronterender van toon
• Belangrijke nummers:
  • “The Headmaster Ritual” – Tegen lijfstraffen
  • “Meat Is Murder” – Een vegetarisch manifest
  • “That Joke Isn’t Funny Anymore” – Gekwetst en prachtig

The Smiths werden nu gezien als het poëtische geweten van een generatie — geestig, miserabel en compromisloos oprecht.

The Smiths. Creatieve Hoogtepunt: The Queen Is Dead (1986)

Dit album wordt algemeen beschouwd als hun meesterwerk — muzikaal avontuurlijk, tekstueel scherp en emotioneel meeslepend.

✦ The Queen Is Dead (1986)

Marr’s rijke arrangementen en Morrissey’s bijtende humor waren hier perfect in balans.

Belangrijke nummers:

• “There Is a Light That Never Goes Out” – Een gotisch liefdeslied met symfonische grandeur
• “Bigmouth Strikes Again” – Punkachtig en sarcastisch
• “I Know It’s Over” – Een verwoestende ballade over onbeantwoorde liefde
• “The Boy with the Thorn in His Side”, “Cemetry Gates”

Een mijlpaal in de Britse rock die later invloed had op Radiohead, Oasis, The National en talloze andere indiebands.

Laatste Album en Uiteenvallen: Strangeways, Here We Come (1987)

✦ Strangeways, Here We Come (1987)

Uitgebracht na het uiteenvallen van de band
Toonde tekenen van nieuwe muzikale richtingen

Belangrijke nummers:

• “I Started Something I Couldn’t Finish”
• “Last Night I Dreamt That Somebody Loved Me”

De band viel uiteen door spanningen tussen Morrissey en Marr en creatieve uitputting. Marr vertrok omdat hij niet langer kon omgaan met Morrissey’s controlerende visie en grillige beslissingen.

Na het Uiteenvallen

✦ Morrissey

• Begon een succesvolle solocarrière met albums als Viva Hate en You Are the Quarry
• Blijft een polariserende figuur: gerespecteerd om zijn talent, maar bekritiseerd om zijn controversiële politieke standpunten

✦ Johnny Marr

• Speelde met The The, Electronic (met Bernard Sumner van New Order), Modest Mouse en bracht later solowerk uit
• Wordt beschouwd als een van de grootste gitaristen van Groot-Brittannië

✦ Rourke en Joyce

• Werkten mee aan diverse projecten; Joyce won in de jaren ’90 een rechtszaak over royalty’s

Ondanks talloze geruchten en aanbiedingen zijn The Smiths nooit herenigd — Morrissey en Marr blijven vervreemd van elkaar.

Muzikale Stijl en Lyrische Thema’s

Muzikaal:

• Marr’s gitaarstijl combineerde sprankelende arpeggio’s, Byrds-geïnspireerde riffs en R&B-ritmes
• Spaarzame arrangementen, geen synthesizers, klassiek maar toch modern

Tekstueel:

• Morrissey liet zich inspireren door Oscar Wilde, kitchen-sink-realisme, romantische dichters en de popcultuur van de jaren ’60
• Thema’s:
  • Vervreemding en depressie
  • Onbeantwoorde liefde
  • Dood, klasse, wreedheid
  • Seksuele ambiguïteit en Britse identiteit
  • Scherpe kritiek op sociale normen en de politiek van het Thatcher-tijdperk

Ze creëerden een melancholieke maar geestige wereld, waar eenzaamheid poëtisch was en ironie als harnas diende.

Erfenis en Invloed

The Smiths worden beschouwd als een van de belangrijkste bands in de geschiedenis van de alternatieve muziek en beïnvloedden:

• Radiohead
• The Stone Roses
• Oasis
• Blur
• Belle & Sebastian
• The National
• Arctic Monkeys

Hun muziek effende de weg voor Britpop, indiepop en shoegaze, terwijl Morrissey het archetype werd van de gekwetste maar charismatische frontman.

Onderscheidingen:

• Verschijnen vaak in lijsten van “Beste Albums Aller Tijden”
• “There Is a Light That Never Goes Out” wordt regelmatig genoemd als een van de beste nummers ooit geschreven
• Cultaanhang blijft gepassioneerd en wereldwijd actief

Interessante Feiten

• Morrissey was berucht celibatair tijdens de hoogtijdagen van de band en gaf zelden interviews
• Johnny Marr speelde op sommige nummers van The Smiths alle instrumenten behalve drums
• De albumhoezen van de band toonden vaak iconische zwart-wit filmstills en culturele figuren (zoals Alain Delon, Truman Capote)
• The Smiths hadden nooit een Britse nummer 1-hit, maar worden toch gezien als de ultieme Britse indierockband